چکیده پایان نامه کارشناسی ارشد جناب آقای مهندس سید علی باقریان

 

((مقایسه الگوی کشت بر اساس حداکثر استفاده از زمین و آب))

سید علی باقریان

استاد راهنما : جناب آقای دکتر صالح                 استاد مشاور: جناب آقای دکتر پیکانی

چکیده:

کمبود منابع تولید سبب شده است که روشهای تخصیص بهینه منابع کمیاب بین فعالیتهای مختلف، روز به روز گسترش یابد. با توجه به نقش حیاتی بخش کشاورزی در اقتصاد ملی و اشتغالزایی و تأمین غذای جامعه، لازم است که از منابع و ابزارهای تولید در این بخش به بهترین نحو ممکن استفاده گردد تا ضمن کاهش در مصرف این منابع، سود‌آوری و رفاه کشاورزان نیز افزایش یابد. با توجه به اقلیم خشک و نیمه‌خشک ایران، آب به عنوان یکی از عوامل محدود‌کننده تولید، نقش مهمی را در تعیین نوع فعالیتهای زراعی ایفا می‌کند.

تحقیق حاضر در پی دستیابی به الگوی بهینه کشت و تخصیص منابع کمیاب از جمله آب، به واحدهای مختلف زراعی شهرستان کازرون در استان فارس می‌باشد؛ به نحوی که بالاترین سود عاید کشاورزان شود.

برای تدوین چارچوب نظری تحقیق، از مطالعات کتابخانه‌ای و جهت جمع‌آوری داده‌ها از گزارشات سازمان جهاد کشاورزی شهرستان کازرون و همچنین پرسشنامه استفاده گردید. بدین منظور 149 پرسشنامه به صورت تصادفی یک مرحله‌ای در منطقه تکمیل و اطلاعات و آمار هزینه و درآمد و مقادیر استفاده از منابع مختلف، برای هر یک از محصولات استخراج گردید. برای تعیین الگوی کشت، از تکنیکهای برنامه‌ریزی ریاضی استفاده گردید. همچنین برای استخراج نتایج و تجزیه و تحلیل آنها، نرم‌افزار Lindo6.1 مورد استفاده قرار گرفت. با توجه به اختلاف کشاورزان از لحاظ بازده برنامه فعالیتهای مختلف، جهت گروهبندی زارعین، اثر متغیرهای مختلف بر روی بازده برنامه با آزمون t مورد آزمایش قرار گرفت که در این میان، اثر متغیر اندازه زمین معنی‌دار گردید. بنابراین زارعین در چهارگروه دارای  زیر یک هکتار، 5-1 هکتار، 10-5 هکتار و بالای 10 هکتار زمین تقسیم‌بندی شدند.

نتایج نشان می‌دهد که کشاورزان درهیچ یک از گروهها در حالت بهینه نبوده و استفاده از منابع به نحو احسن صورت نمی‌گیرد. اختلاف سود در دو حالت اولیه و بهینه گروههای مختلف به ترتیب 7/23%، 5/15%، 3/12% و 7/21% می‌باشد. همچنین با استفاده از تحلیل حساسیت، مقادیر تقاضا بر اساس قیمتهای مختلف آب به دست آمد. برای به دست آوردن توابع تقاضا، سه روش لگاریتمی، نیمه‌لگاریتمی و خطی با استفاده از نرم‌افزار SHAZAM برآورد گردید که در گروههای اول، سوم و چهارم تابع خطی و در گروه دوم تابع نیمه‌لگاریتمی به عنوان بهترین تابع تشخیص داده شد. تحلیل توابع نشان می‌دهد که زارعین در قیمتهای پائین، نسیت به تغییر قیمت عکس‌العمل نشان نداده و استفاده از ابزار قیمتی برای کاهش مصرف آب به تنهایی کافی نیست و استفاده از راههای دیگر توصیه می‌گردد.

کلمات کلیدی: بهینه، برنامه ریزی خطی، کازرون، تقاضا، آب.